Onderzoek Nivel toont kansen en knelpunten voor inzet van technologie bij ondersteuning thuis

Aanleiding voor het onderzoek is de wens van de gemeente Den Haag om passende ondersteuning te kunnen ontwikkelen en aanbieden. Daarvoor is een goed beeld nodig van waar de ondersteuningsbehoeften van Hagenaars liggen. Hoe kan hun zelfredzaamheid vergroot of behouden worden? En welke rol spelen technologische innovaties daarbij?

Over het onderzoek

Nivel heeft een verkennend onderzoek uitgevoerd op basis van een literatuurverkenning, interviews met Hagenaars en een vragenlijstonderzoek onder zorgprofessionals binnen het sociaal domein in Den Haag.

Belangrijkste bevindingen

De belangrijkste bevindingen uit het onderzoek zijn:

• Er is nog relatief weinig bekend over de ondersteuningsbehoeften van specifieke groepen, zoals mensen met een migratieachtergrond.
• Belemmerende factoren voor gebruik van technologie zijn: beperkte digitale/cognitieve vaardigheden, complexiteit van systemen, kosten, beperkter sociaal netwerk en culturele barrières (zoals terughoudendheid om hulp te vragen met de angst om kwetsbaar over te komen).
• Bevorderende factoren voor het gebruik van technologie zijn: educatie/­training, begeleiding, ondersteuning vanuit het sociaal netwerk en de aanwezigheid van ‘sleutelfiguren’ (early adopters) die anderen kunnen inspireren.
• Zorgprofessionals zien kansen voor technologische ondersteuning bij cliënten, maar maken er zelf nog relatief weinig gebruik van.
• De grootste behoeften van zorgprofessionals zijn meer informatie over technologische innovaties, doorverwijsmogelijkheden voor cliënten en ondersteuning bij administratieve/planningstaken.
• De grootste barrières onder zorgprofessionals zijn de lage motivatie of weerstand bij cliënten, gebrek aan digitale vaardigheden, complexiteit van aanvraagprocedures en beperkte begeleiding.

Aanbevelingen

Het rapport benoemt de volgende leerpunten voor gemeenten, en mogelijk ook zorgverleners, om de inzet van technologie ter ondersteuning van zelfredzaamheid van inwoners te verbeteren.

• Zet sleutelfiguren in: mensen binnen de doelgroep die al technologie gebruiken en als ambassadeur/aanjager fungeren. Dit kan leiden tot een olievlekeffect.
• Bied adequate ondersteuning en begeleiding aan bij het gebruik van technologische hulpmiddelen, met aandacht voor begrijpelijkheid en gebruiksvriendelijkheid.
• Pas een cultuursensitieve benadering toe: houd rekening met culturele overtuigingen of percepties die invloed hebben op het vragen om hulp, technologische adoptie en zelfstandigheid.
• Zorg dat ondersteuning meer vraaggestuurd is in plaats van aanbodgestuurd: sluit beter aan bij de daadwerkelijke behoeften van mensen en zoek de aansluiting tussen leefwereld en systeemwereld.

Vervolg

Met dit rapport ontstaat een verdiepend beeld van hoe inwoners technologie ervaren en inzetten ter ondersteuning van hun zelfredzaamheid. Deze inzichten helpen om verbinding te leggen met bestaande initiatieven, zoals de uitleenpunten en de iZi-ervaarwoning, waar inwoners slimme hulpmiddelen kunnen uitproberen. Ook bieden de resultaten handvatten voor ontwikkelaars door duidelijk te maken welke factoren voor gebruikers stimulerend of juist belemmerend werken bij het gebruik van technologische toepassingen.

We geven opvolging aan het rapport door:

• Startende ondernemers te attenderen op de diversiteit binnen doelgroepen, zodat hun productontwikkeling beter aansluit op de uiteenlopende behoeften van gebruikers.
• De bevindingen te integreren in beleidsontwikkelingen op het gebied van zorginnovatie.
• In gesprek te gaan over het belang van digitale inclusie en de daarbij behorende belemmeringen en aandachtspunten.